Historia

Powstanie styczniowe było jednym z przykładów walki o niepodległość Polski podczas zaborów. Walki rozpoczęły się 22 stycznia 1863 r. Bezpośrednią przyczyną zrywu powstańczego było zarządzenie branki, czyli poboru Polaków do wojska rosyjskiego. Walki i potyczki toczyły się na przełomie 1863 i 1864 roku na terenie Królestwa Polskiego, które było częścią zaboru rosyjskiego.

3 stycznia 2021 r. odszedł od nas wieloletni działacz tczewskiej Solidarności Zenon Różanowski (ur. 26. 10. 1948 r.). Z Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność” kolega Zenek związany był od samego początku.

Już sama nazwa pomnika jest intrygująca. Wydaje mi się, że polec można na polu chwały, kiedy to dwie walczące strony mają mniej więcej równe szanse na przetrwanie. Tu tak nie było. Nazwa powinna brzmieć: Pomnik Zamordowanych lub Zabitych Stoczniowców.

Stan wojenny w Polsce w latach 1981–1983 – stan nadzwyczajny wprowadzony 13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, niezgodnie z Konstytucją PRL. Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiono go 22 lipca 1983 roku. W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z „Solidarnością”, a życie straciło około 40 osób, w tym 9 górników z kopalni „Wujek” podczas pacyfikacji strajku.

Miejscowość Heinrichshof stanowił duży majątek liczący kilka tysięcy hektarów ziemi ornej oraz ziemie na uprawy takowe i konopi. W tej wsi wyróżniał się pałac z dużym ogrodem, w którym zatrudniony byt ogrodnik. Sama uprawa buraka cukrowego zajmowała powierzchnie ok. 100 ha. Rodzice zostali zarejestrowani przez nadanie numeru ewidencyjnego, tak jak czynili to Niemcy w obozach pracy obozach koncentracyjnych. Nie przypominam sobie, żeby byli obligowani do noszenia litery „P”.

Obchodzony 25 listopada Dzień Kolejarza stał się pretekstem, by przybliżyć dzieje kolei w Tczewie. Zatem poznajmy jej początki.

W dniu wybuchu wojny rodzina mieszkała w Skwierawach, gmina Lipusz (powiat Kościerzyna). To miejscowość leżąca ok. 4 km od granicy z Niemcami. Rodzice posiadali gospodarstwo 13-hektarowe - przeważały łąki. Mieliśmy gospodarstwo na terenach ubogich w glebę stąd wysiłki ojca w uprawach łąkowych i sprzedaży siana.

W dniu wybuchu wojny nasza rodzina mieszkała w budynku Gimnazjum Żeńskiego przy ul. 30-go Stycznia. Ojciec zatrudniony był na stanowisku woźnego. 1 listopada 1939 r. ojciec Sylwester, matka Zofia i troje dzieci - Maria (ur. 1934 r.), Agnieszka (ur. 1936 r.) Aleksandra (ur. 25.02.1919 r.), jak wielu innych tczewian zostali zmuszeni do opuszczenia mieszkania i odprowadzeni pod strażą do miejsca zbiórki w fabryce Arkona.

O godz. 3.00 nad ranem zastępca ministra spraw zagranicznych ZSRS Władimir Potiemkin przedstawia ambasadorowi polskiemu Wacławowi Grzybowskiemu notę informującą o upadku państwa polskiego, nieistnieniu najwyższych organów władzy i wynikającej stąd konieczności ochrony życia i mienia ludności Zachodniej Ukrainy i Białorusi. Polski ambasador nie przyjmuje noty.

„Robiliśmy wykłady, mecz, wycieczkę do teatru. Równocześnie to wszystko łączyło się z walką o niepodległość, nawet w takiej prostej zasadzie: jeśli skłonimy władzę, żeby więcej środków z dochodu narodowego przeznaczali na potrzeby społeczne, tym mniej zostanie dla okupanta.” O „Solidarności” rozmawiamy z bohaterami i jej legendami: Andrzejem i Joanną Gwiazdami.