Przybyli ułani…W Pelplinie chcą zrealizować testament przodków

Z okazji rocznicy w Miejskiej Bibliotece Publicznej odbyła się uroczysta sesja, a w Miejskim Ośrodku Kultury akademia, przygotowana przez pelplińskich licealistów oraz nauczycieli szkoły muzycznej.

Udana przeszłość, jeszcze lepsza przyszłość?
- Jak skomplikowane były losy Polski i Polaków po zakończeniu I wojny światowej świadczą w różny sposób odzyskiwane, po kawałku, terytoria naszej Ojczyzny, których zaborcy dobrowolnie oddać nie chcieli – powiedział podczas sesji burmistrz Andrzej Stanuch. - Podobnie rzecz się miała z Pelplinem. Śmiem twierdzić, że takiego entuzjazmu nigdy w historii miasta nie było, jak w dniu powitania polskich żołnierzy.
Zdaniem burmistrza, najważniejszym wydarzeniem ostatnich 90 lat w historii miasta była wizyta Jana Pawła II w czerwcu 1999 r. Zaproszeni goście nie szczędzili pochwał.
- Jesteście trochę narodem wybranym, bo przyjechał do was Ojciec Święty – stwierdziła posłanka Daniela Chrapkiewicz. - Gratuluję wam i waszym przodkom, że w ciągu tych 90 lat tak wiele dokonaliście. Życzę, aby następne lata były równie owocne.
- Trzeba się cieszyć, że Pelplin odnosi sukcesy, że są tu aktywni obywatele i organizacje – dodał poseł Jan Kulas.
Zdaniem Patryka Demskiego, Pelplin ma wszelkie możliwości ku temu, aby stać się motorem rozwoju gospodarczego całego regionu.
- Tym samym wypełnimy testament gen. Hallera i tych wszystkich, którzy 90 lat temu wiwatowali z okazji powrotu do Polski – powiedział radny Sejmiku Wojewódzkiego.
- Chciałbym podziękować za współpracę w ostatnich trzech latach – mówił starosta Witold Sosnowski. - Wspólnie realizujemy Jarmark Cysterski, a w tym roku razem będziemy remontować ul. Kościuszki.

Przybyli ułani…
I wojna światowa przyniosła porażkę Niemiec i Austro-Węgier, które zostały zmuszone do daleko idących ustępstw. Rosję z kolei sparaliżowała rewolucja bolszewicka. W tak korzystnej sytuacji geopolitycznej rodziła się nowa Polska. Na Pomorzu administracja niemiecka funkcjonowała de facto do początku 1920 r. Taki był wynik ustaleń konferencji pokojowej w Wersalu z czerwca 1919 r.
- Na mocy porozumienia polsko-niemieckiego z 25 listopada 1919 r. ustalono harmonogram przejęcia ziem późniejszego woj. pomorskiego przez wojska polskie – mówił podczas akademii w MOK dr Michał Kargul. - W tym celu utworzono Front Pomorski pod dowództwem gen. Józefa Hallera. Pomorze zajmowano głównie koleją. Wielką rolę odgrywały pociągi pancerne. Przygotowywano specjalne kadry do zarządzania tym terytorium. Pierwszym wojewodą został Stefan Łaszewski, pochowany na pelplińskiej nekropolii.
Dopiero 27 stycznia wycofała się z Pelplina formacja niemieckiego Grenschutzu. Dzień później do ówczesnej wsi wkroczyło 1200 ułanów krechowieckich pod dowództwem rotmistrza Zygmunta Podhorskiego. Na udekorowanych biało-czerwonymi barwami ulicach witały ich tłumy mieszkańców. 4 lutego do Pelplina przyjechał sam gen. Józef Haller. Dowódca Frontu Pomorskiego odwiedził katedrę oraz bibliotekę.

Zajrzyj na wystawę
Program artystyczny z okazji rocznicy przygotowali uczniowie Liceum Ogólnokształcącego im. ks. Pasierba razem z nauczycielami i uczniami szkoły muzycznej. Młodzi aktorzy przypominając atmosferę styczniowych dni 1920 r. skorzystali ze wspomnień mieszkańców Pelplina oraz archiwalnych numerów „Pielgrzyma”. Program został przygotowany pod kierunkiem nauczycieli LO: Marii Jakubek, Anny Zielińskiej i Bożeny Demskiej. Oprawę muzyczną zapewnili: Aniela Brandt, Alina Dombrowska, Tadeusz Negowski i Klaudiusz Rosół. Scenografię przygotował Andrzej Wolski, a prezentację multimedialną Jacek Górski i Roman Hudzik.
Z kolei w Miejskiej Bibliotece Publicznej otwarto wystawę „90. rocznica powrotu Pelplina do Polski”, przygotowaną przez Bogdana Soleckiego i pracowników biblioteki. Zebrano na niej m. in. archiwalne zdjęcia wydarzeń z 1920 r. Przedstawiono także sylwetki osób związanych z rocznicą – gen. Hallera, rotmistrza Podhorskiego, pelplinian zaangażowanych w przywracanie polskiej władzy, mieszkańców biorących udział w I wojnie światowej i wojnie polsko-bolszewickiej.