Stalking – uporczywe nękanie to przestępstwo

Kiedy mamy do czynienia ze stalkingiem?

Według Kodeksu karnego przestępstwo stalkingu może być popełnione na dwa sposoby: poprzez uporczywe nękanie (art. 190a §1) albo przez podszywanie się pod inną osobę (art. 190a §2). Co ważne, zakwalifikowanie danego zachowania jako stalking wymaga spełnienia przez sprawcę kilku warunków. Najistotniejszą cechą stalkingu jest uporczywość działania. Dopiero kilka czynów naruszających przestrzeń osobistą i wolność psychiczną człowieka uda się zaklasyfikować jako wspomniane przestępstwo. Należy pamiętać: tylko zwielokrotnione i długotrwałe działania sprawcy niemającego zamiaru zaprzestać swojego postępowania mimo próśb pokrzywdzonego można uznać za stalking. Oprócz warunku uporczywości, opisane zachowania muszą wywierać wpływ na psychikę osoby pokrzywdzonej. Oznacza to, że sprawca stalkingu wzbudza w swojej ofierze poczucie zagrożenia, obawy o zdrowie i życie. Działanie sprawcy zakwalifikujemy jako stalking jedynie wtedy, gdy jesteśmy w stanie obiektywnie stwierdzić, że w zasadzie w przypadku każdego człowieka spowoduje ono poczucie zagrożenia. Dodatkowo stalkerzy naruszają prywatność i wyjawiają intymne szczegóły z życia danej osoby. Również takie zachowania spełniają kryteria zdefiniowane w Kodeksie karnym. Jeśli mamy wątpliwości co do klasyfikacji czynu, Kancelaria EA jest miejscem, gdzie uzyskamy poradę prawną.

Podszywanie się to też stalking

Drugi typ przestępstwa stalkingu dotyczy sytuacji, w której sprawca podszywa się pod inną osobę. Do wspomnianego działania bardzo często dochodzi w internecie. Stalking w tej formie koncentruje się na wykorzystywaniu danych osobowych, wizerunku, włamywaniu się na pocztę elektroniczną i na konta w portalach społecznościowych. Z przestępstwem mamy do czynienia tylko wtedy, gdy postępowanie sprawcy ma na celu wyrządzenie szkody majątkowej albo osobistej pokrzywdzonemu.

Formy stalkingu

Pobudki stalkerów bywają różne, a wśród najczęściej występujących form nękania wyróżnia się rozmaite czyny. Są nimi m.in. rozpowszechnianie oszczerstw, szantaż, groźby, śledzenie ofiary, robienie zdjęć i kręcenie filmów bez czyjejś zgody, głuche telefony i niechciany dotyk.

Cyberstalking

Coraz częstszą formą stalkingu okazuje się być cyberstalking, czyli nękanie ofiary za pośrednictwem Internetu. Prześladowca włamuje się wbrew czyjejś woli na skrzynkę e-mailową, rozsyła spam albo udostępnia prywatne treści. Nierzadko instaluje programy typu spy, pozwalające zyskać stały wgląd w działania ofiary w sieci. Najbardziej dotkliwą formą nękania wydaje się jednak rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na portalach społecznościowych i podszywanie się pod osobę nękaną.

Skutki stalkingu

Skutki stalkingu dzielą się na fizyczne i psychiczne. Do fizycznych zalicza się m.in. szkalowanie imienia, niszczenie rzeczy osobistych, destabilizację życia prywatnego i zawodowego, a nawet gwałty i zabójstwa. Wśród psychicznych skutków stalkingu można wyróżnić z kolei objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD), zachwianie harmonii w życiu własnym oraz rodziny, pojawianie się myśli samobójczych i manii prześladowczych.

Jak pozbyć się stalkera i go ukarać

Stalking to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności (wg art. 190a § 1 k.k.). Znęcanie się fizyczne lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Aby uwolnić się od prześladowcy należy przede wszystkim złożyć zawiadomienie na policji lub w prokuraturze rejonowej. Ofiara stalkingu musi zbierać dowody świadczące o popełnieniu przestępstwa: wiadomości elektroniczne, nagrania rozmów, zdjęcia i zeznania świadków. W trakcie rozprawy sąd uwzględni także notatki policyjne.

Stalking jest przestępstwem, a dopuszczający się go sprawcy nie pozostają bezkarni. Warto pamiętać, że ofiarą stalkera może paść każdy. Co istotne, w większości przypadków nękanie stanowi konsekwencję wcześniejszej nieudanej relacji. Należy zwracać uwagę na niepokojące zachowania byłego partnera i w razie wystąpienia jakichkolwiek form znęcania się i naruszania prywatności, zgłosić powtarzające się i odbierające poczucie bezpieczeństwo działania.