czwartek, 28 marca 2024 14:20
Reklama
Reklama

Historia tczewskich osiedli. Zamiast z kolejarzy, zasłynęli z... kóz

Zatorze to osiedle znajdujące się pomiędzy linią kolejową prowadzącą do Gdańska, uruchomioną w 1852 r. a stworzonym w średniowieczu Kanałem Młyńskim. Oficjalna nazwa osiedla nie jest popularna, przez większości tczewian ten zakątek naszego miasta jest nazwy „Kozenfyrtel” lub po prostu „Kozen”.
Historia tczewskich osiedli. Zamiast z kolejarzy, zasłynęli z... kóz

Autor: Stanisław Zaczyński

Nazwa ta jest hybrydą polsko-niemiecką, jej pierwszy człon pochodzi od słowa koza, prawdopodobnie mieszkańcy osiedla hodowali i wypasali te zwierzęta na terenie obecnego boiska przy ul. Wierzbowej. Druga część nazwy pochodzi od niemieckiego Viertel, co oznacza dzielnicę, spolszczonego do słowa fyrtel.

Urzędnicy patronami ulic

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie osiedla pochodzą z I – IV w. (okres wpływów rzymskich) jednak jego nowożytna zabudowa powstała dopiero pod koniec XIX wieku. Można ją podzielić na dwa podstawowe obszary. Na południu, przy drodze prowadzącej w kierunku wsi Czatkowy (okolice dzisiejszej ul. Łąkowej), w miejscu rozebranego Szańca Młyńskiego powstawały przede wszystkim niewielkie domy charakterystyczne dla zabudowy podmiejskiej. Zabudowa północnej części osiedla była natomiast planowana, została zlecona przez kolej i budynki miały być przeznaczone dla jej pracowników.

Po wytyczeniu parcel budowlanych i ulic, których patronami byli zasłużeni dla kolei pruskiej urzędnicy, w 1873 r. rozpoczęły się prace budowlane. Najstarsze zabudowania pojawiły się ok. 1880 r. przy ul. Półwiejskiej i Prostej nr 1-4. Były to domy dwukondygnacyjne, o skromnym wystroju elewacji. W latach 90. XIX w. zabudowa objęła północną pierzeję ulicy Kruczej. Powstały cztery duże kubaturowo domy mieszkalne z czerwonej cegły, dwuspadowymi dachami, z dwoma wejściami od podwórza, z dekoracyjnymi fryzami podokapowymi i gzymsami międzypiętrowymi. Ostatni dom w pierzei jest mniejszy, z jednym wejściem. Do końca XIX wieku zbudowano kolejne budynki przy ul. Kruczej oraz na Wilczej, łącznie 14 wielorodzinnych, dwu- i trzykondygnacyjnych domów mieszkalnych wraz z budynkami gospodarczymi w podwórzach. Do naszych czasów zachowało się 11 z nich. Bryła budynków i kubatura dostosowana została do wcześniej wybudowanych domów przy ulicy Kruczej, zmienił się wystrój elewacji i małych form architektonicznych, szczególnie od strony podwórza. (...)


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
mieszkaniec 06.10.2017 12:57
boisko znajduje się przy ulicy Elżbiety a nie Wierzbowej

ff 07.10.2017 21:56
Przy Elżbiety, Wierzbowej jak i 1 Maja :) Obecnie adres jest Elżbiety, jednak kiedyś mówiono o meczu przy ulicy Wierzbowej. Może ktoś wie skąd to się wzięło.

kozenianka 08.10.2017 07:54
To sie zmieniło jak ogrodzili to boisko i główne wejście zrobili od strony Elżbiety

Niki 19.10.2017 11:05
Do 1 maja chyba troche za daleko :)

Reklama